Miejski portal informacyjny:
Tarnowskie Góry, Kalety, Miasteczko Śląskie, Radzionków, Krupski Młyn

Z okazji jubileuszu SMZT przyznało odznaczenia swoim członkom i przyjaciołom.

- Naszą kopalnię i sztolnię odwiedziły cztery miliony turystów – to nie może być przypadek  -  żartował Marek Kandzia, prezes Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej (SMZT) w czasie sobotniej jubileuszowej gali w Tarnogórskim Centrum Kultury.

Idea zawiązania się SMZT pojawiła się wiosną 1953 roku, organizacja otrzymała statut w połowie grudnia 1953 roku, pierwsze walne zebranie odbyło się 31 stycznia 1954 roku czyli dzień wcześniej, niż rocznicowa impreza. 

- Nie możesz zmienić przyszłości, ale przeszłość zawsze powraca, żeby zmienić Ciebie. Zarówno twoją teraźniejszość jak i przyszłość – powiedział, cytując Jonathana Carrolla, członkom Stowarzyuszenia Arkadiusz Czech, burmistrz Tarnowskich Gór. Przy tej okazji wręczył prezesowi Kandzi obraz Mirosława Ogińskiego przedstawiający zabytkową Dzwonnicę Gwarków. - 60 lat lat historii stowarzyszenia to przecież 60 lat przywracania historii i 60 lat wpływania na jej bieg - rzeczywistość naszego miasta, za co serdecznie w imieniu jego mieszkańców dziękuję - dodał. 

Podobnych upominków i życzeń prezes otrzymał wiele - prezenty otrzymali jednak również członkowie SMZT oraz ludzie i instytucje, które mu pomagają. Jedno z nich otrzymała Maria Pańczyk-Poździej, wicemarszałek senatu RP i tarnogórzanka, która wspiera miasto i stowarzyszenie od lat.

- Dziękuję, że mogłam rozwijać się razem z Wami i być  tutaj dzisiaj – skomentowała jubileusz pani senator. 

Czwórka członków SMZT dostała Honorowe Odznaki Zasłużonych dla Województwa Śląskiego: złotą  przyznano Markowi Kandzi, srebrne Stanisławowi Karczowi, Zbigniewowi Pawlakowi i Lesławowi Janikowi.

- Jesteście idealnym przykładem tego, że dbając o małą ojczyznę działa się na rzecz tej większej – przyznał Stanisław Kowolik, przewodniczący tarnogórskiej Rady Miasta.

Trochę historii 

W momencie powstania jednym z głównych celów Stowarzyszenia było udostępnienie dla zwiedzających podziemi tarnogórskich. W 1957 roku pierwsi turyści zaczęli zwiedzać Sztolnię „Czarnego Pstrąga” ( ale tylko od szybu Ewa), dwa lata później później ukończono szyb Sylwester i zwiedzanie odbywało się wahadłowo już z obydwu szybów i wybudowanych odpowiednich pomostów.

Kopalnię Zabytkową udostępniono zwiedzającym 6 września 1976 roku, w międzyczasie stworzono przy niej także Skansen Maszyn Parowych. 

Wybudowana sporym wysiłkiem Kopalnia została przekazana protokolarnie przez Stowarzyszenie Kombinatowi Górniczo Hutniczemu „Orzeł Biały”, który na jej prowadzenie otrzymywał z Ministerstwa Kultury dofinansowanie. Stowarzyszeniu zgodnie z ówczesnym prawem takiego wsparcia finansowego Ministerstwo nie mogło udzielić. 

Gdy zapowiedziano, że dofinansowania na 1990 rok nie będzie, KGH „Orzeł Biały” oddał Kopalnię Zabytkową do dyspozycji miasta Tarnowskie Góry. - Władze miasta spojrzały w kierunku Stowarzyszenia - bo to Wasze dziecko - i ówczesny Zarząd SMZT podjął trudną decyzję prowadzenia obiektu bez wsparcia finansowego i zatrudnienia specjalistycznej załogi – wspomniał w sobotę Marek Kandzia. 

Udostępnienie podziemi to nie jedyne zasługi Stowarzyszenia. SMZT jest inicjatorem „Dni Gwarków” wraz z koncepcją historycznego pochodu, założenia tygodnika o tej samej nazwie, wielu imprez artystycznych, przeniesienia do centrum miasta "Dzwonnicy Gwarków", studni i fontanny na Rynku uratowalinie od wyburzenia budynku Sedlaczka oraz budynku dzisiejszej siedziby, założenie tarnogórskiego Muzeum, wydawnictwa, organizacja konferencji popularnonaukowych. Odrębnym „zadaniem” jest promocja Tarnowskich Gór oraz zamawianie u uznanych artystów kompozycji muzycznych, inspirowanych naszymi podziemiami. Jeden nich, skomponowany przez prof. Dziadka fortepianowy przez pt. ”Dzwony” wykonała w sobotę prof. Gabriela Szendzielorz. Kolejny - „Srebrna Suita Organowa” prof. Bogumiły Dunikowskiej po raz pierwszy wykonana zostanie w 9 lutego w kościele pw. Królowej Pokoju.

SMZT współtworzyło Stowarzyszenie Podziemne Trasy Turystyczne Polski, Tarnogórską Grupę Inicjatywną, należy do Śląskiej Organizacji Turystycznej, wraz ze Śląskim Instytutem Dziedzictwa i Urzędem Marszałkowskim współtworzyło też „Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego”.

Plany na przyszłość

Na 50-lecie SMZT wydało monografię, której redaktorem naczelnym był prof. Jan Marciniak, w tym roku wydamy ma zostać suplement opisujący kolejne 10 lat działalności. 

Trwają działania mająca na celu wpisanie tarnogórskich podziemi na prestiżową Listę Dziedzictwa Światowego UNESCO. Polski Komitet d/s UNESCO działający przy Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego zaakceptował materiały, Instytut Dziedzictwa Narodowego również rekomendował ten wpis i 23 stycznia 2013 r. Piotr Żuchowski Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego zgłosił na listę informacyjną do siedziby UNESCO tarnogórskie podziemia. Obecnie w przygotowaniu jest pełny opis merytoryczny. 

- Mamy również plany rozbudowy infrastruktury przy Zabytkowej Kopalni Srebra i Sztolni „Czarnego Pstrąga”, na które uzyskaliśmy pozwolenie na budowę, ale bez środków pomocowych tym wyzwaniom inwestycyjnym nie podołamy – wyjaśnił Kandzia, który wspomniał również o planach przejęcia podszybia szybu Staszic od Górnośląksiego Przedsiębiortswa Wodociągów, aby zrobić tam niekonwencjonalną salę wystawową i koncertową. 

Rocznicową galę oprócz prof. Gabrieli Szendzielorz uświetnił zespół Mały Śląsk. Kolejne muzyczne atrakcje już w niedzielę 9 lutego o godz. 19.00, bo wtedy „Srebrna Suita Organowa” prof. Bogumiły Dunikowskiej zostanie wykonana po raz pierwszy w kościele pw. Królowej Pokoju w Tarnowskich Górach.